KAYNAKLAR
Incotermler
EXW Incoterms: Ex-Works
EXW teslimat yerini tanımlayan bir incotermdir. EXW, tüm masraf ve risklerin alıcıya ait olduğunu bildiren uluslararası ticaret terimidir. Bu teslim şeklinde satıcı malları kendi sahasında (imalathane, fabrika, depo vs.) nakliyeciye teslim edilmeden ve ihracat gümrük işlemleri yaptırılmamış olarak hazır etmesi ile sorumululuğunu yerine getirmiş olur.
EXW işlemlerde, satıcının riskleri minimum olmakla birlikte, alıcı malı depodan kendi nakliyecisi ile teslim alarak, o noktadan sonraki tüm masrafları ve riskleri üstlenmiş olur.
EXW işlemlerinde sınır dışı ticaretlerde bazı zorluklar ortaya çıkabilir. Bu zorluklar arasında alıcının ihracat formalitelerini ayarlayamaması da bulunur.
DDP incoterms: Delivery Duty Paid
DDP’de satıcı, malların alıcı tarafa teslimatından sorumludur. Ex-Works’ün tam karşıtı gibidir. Bu durumda satıcı malların teslimatında çıkabilecek bütün masrafları karşılamakla yükümlüdür. İthalat vergileri ve gümrük masrafları da buna dahildir.
DDP’de sorumluluk maksimum oranda satıcıdadır. Satıcı malların indirilmesinden sorumlu olmasa da belirtilen yere kadar taşır. Sigorta ve nakliye masraflarını karşılar, ardından risk alıcıya geçer.
Ancak EXW’de de olduğu gibi özellikle sınır dışı ticarette bazı zorluklar yaşanabiliyor. Satıcının ithalat formalitelerini tamamlaması gerekmektedir. Satıcının genelde ithalat formaliteleri hakkında bilgi eksikliğinden ötürü bu işlem satıcı için zahmetli olabilir. Çoğu zaman bu işlemler için forvader kullanılır.
FCA Incoterms: The Free Carrier
FCA’de satıcı, ihracat işlemleri tamamlanan malları alıcının istediği ya da iki tarafın anlaştığı nakliyeciye teslim eder. Mutabık kalınan yer hem satıcının hem de alıcının sorumluluğunu belirler.
Teslimatın satıcının ayarladığı yerde olması durumunda satıcı sorumludur. Ancak mallar farklı yerde yüklenirse sorumluluk satıcıdan çıkar. Alıcının, kullanılacak tüm taşıma modlarını ayarlaması, ithalat ve ihracat masraflarını ödemesi gereklidir.
FOB Incoterms: Free on Board
Bu terim, satıcının, malları alıcının tercih ettiği bir gemiye yükleme taahhüdüdür. Satıcının menşe ülkeye devlet vergisini peşin olarak ödemekle yükümlü olduğunu belirtir. Mallar taşıyıcıya ulaştığında sorumluluklar iki tarafa bölünür. Satıcı, malların yükleme masraflarını ve nakliye masraflarını öder. Ayrıca malların ihracat için gümrük işlemlerini de gerçekleştirir.
Malzeme gemi güvertesine taşındıktan sonraki sorumluluk ise müşteriye aittir. Bu nedenle, malların ithalat için gümrük işlemlerinin yapılması alıcının sorumluluğundadır. FOB deniz taşımacılığında çok sık kullanılır.
CIF Incoterms: Cost Insurance and Freight
CIF, CFR’a oldukça benzer ancak arada küçük bir fark bulunmaktadır. Bu tip ticarette satıcı, CFR teriminde olan yükümlülükleri aynen üstlenmekte, ancak bunlara ek olarak taşıma sırasında malların kayıp ve hasar riskine karşı deniz sigortası sağlama yükümlülüğündedir. Burada sigorta sözleşmesini akdetmek ve sigorta primini ödemek, satıcıya düşmektedir.
Ayrıca satıcı, kendi yükümlülüklerini de kapsayacak başka bir sigorta yaptırmayı da tercih edebilir. Alıcı isterse ekstra sigorta yaptırma seçeneğine sahiptir.
FAS Incoterms: Free Alongside Ship
Bu durumda tüm malların alıcının gemisiyle gönderilmesi gerekmektedir. Transit mallar gemiye birlikte ihraç edilir edilmez bütün risk satıcıdan alıcıya geçer. Malların zarar görmesi durumunda da risk yine alıcıda olacaktır. Alıcı sigorta masraflarından, satıcı ise malların gümrüklenmesinden sorumludur.
CPT Incoterms: Carriage Paid To
CPT durumunda satıcı, malların belirtilen yere kadar nakliyesini öder. Ancak, mallar ilk veya ana taşıyıcıya teslim edildiğinde teslim edilmiş sayılır, böylece risk alıcıya geçer.
Taraflardan birinin nakliyeyi ayarlaması risklerin ayarlayan tarafta olduğu anlamına gelmez. Satıcı, nakliyecinin ayarlanmasından sorumlu olsa da, mallar taşıcıya teslim edildikten sonra risk alıcıya geçer.
CIP Incoterms: Carriage and Insurance Paid
Satıcı, kararlaştırılan teslimat noktasına kadar nakliye ve sigorta masraflarını ödemekle sorumludur. Ancak mallar taşıyıcıya teslim edildikten sonra tüm riskler alıcıya geçer.
Bu, özellikle intermodal teslimatlar söz konusu olduğunda çok yaygın bir durumdur. Sorumluluk çoğunlukla alıcıya aittir. Ancak sigorta ve nakliye masrafları söz konusu olduğunda sorumluluk büyük ölçüde satıcıya ait olacaktır.
DAP Incoterms: Delivered at Place (DAP)
DAP söz konusuysa satıcının teslimatı yapan taraftır. Satıcı, ortaya çıkan tüm riskleri ve maliyetleri üstlenir. Satıcının sorumluluğu, gönderinin bu yere başarıyla getirilmesidir.
Alıcı yalnızca ücretlerin boşaltılması ve ithal edilmesi masraflarını üstlenir.
Delivered at Terminal (DAT)
DAT söz konusu olduğunda satıcı nakliye sırasında oluşan masrafların neredeyse tamamını karşılar. Buna sigorta masrafları, ihracat ücretleri, taşıma ve varış yerindeki liman masrafları dahildir.
Satıcının sorumluluğu malı kararlaştırılan yere teslim etmek ve yüklemektir. Ancak satıcının, ithalat için gerekli gümrük işlemlerine masraf yapmasına gerek yoktur.
CFR Incoterms: Cost and Freight
CFR’ın söz konusu olduğu durumlarda satıcı navlun bedeli de dahil olmak üzere malları teslimat limanına getirilmesi için gereken masrafları öder. Ancak mallar gemiye aktarıldığı anda bütün riskler alıcıya geçer CFR’ı FOB’den ayıran detay da budur.
Taraflardan birinin nakliyeyi ayarlaması risklerin ayarlayan tarafta olduğu anlamına gelmez. CFR durumunda satıcı malların ana nakliyesini düzenleyen taraftır.
KAYNAKLAR
Bazen başka sektörlerde çok sık kullanılmayan kelimeler kullanabiliyoruz. Bu sözlük lojistik dünyasında sıklıkla kullandığımız terimleri ve ifadeleri anlamanıza yardımcı olabilecek ticari terimler rehberidir. Daha fazla bilgi edinmek için ABD Ulaştırma ve Denizcilik İdaresi Bakanlığı tarafından yayınlanan Glossary Of Shipping Terms’e (Nakliye terimleri sözlüğü) bakabilirsiniz.
Aşağıda malların nakliyesinde kullanılabilecek gemi türlerinin genel bir listesi bulunmaktadır.
Kuru yük:
Genel kargo gemileri
Dökme yük gemisi
Konteyner gemisi
Kısa mesafe denizyolu gemileri
Mallara göre özel gemiler
Tanker Taşımacılığı:
Ürün Tankerleri
Ham petrol Tankerleri
Kimyasal Tankerler
Gaz Tankerleri
Asfalt Tankerleri
